De regeringDe koning en de ministers. bestaat uit de ministers en de koningIn een koninkrijk zoals Nederland is de Koning het staatshoofd. Iemand wordt koning door erfopvolging: het oudste kind van de koning(in) wordt meestal de volgende koning(in). De Koning wordt dus niet gekozen door het volk. Sinds 30 april 2013 is Koning Willem-Alexander het staatshoofd van Nederland. Landen die geen koninkrijk zijn, noem je meestal een republiek en die hebben dan vaak een president als staatshoofd.. De regering gaat aan het begin van de kabinetsperiode altijd op de foto.
Het kabinet
Het kabinetHet gehele team van alle ministers en staatssecretarissen. bestaat uit de ministers en staatssecretarissen.
Een nieuw gevormd kabinet krijgt de naam van zijn minister-presidentDe minister die de vergaderingen van de ministerraad voorzit en in de praktijk de leider van het kabinet is. Een andere naam voor minister-president is premier.. Bijvoorbeeld ‘kabinet Rutte IV’: dat is het vierde kabinet waarin Mark Rutte minister-president is.
Taak van het kabinet
Het kabinet heeft als belangrijkste taak om Nederland te besturen en alle wetten uit te voeren. Dat doen de ministers en staatssecretarissen vanuit hun ministeries.
Aan het begin van de kabinetsperiode maken de ministers plannen voor wat ze in de komende vier jaar willen bereiken. Die plannen schrijven ze op in een regeerakkoordEen lijst met afspraken tussen de partijen die samen de regering vormen. Deze afspraken gaan over de plannen die de regeringspartijen de komende jaren willen uitvoeren..
De ministers
Een ministerIemand die lid is van de regering en leiding geeft aan een ministerie. geeft politieke leiding aan zijn ministerieHet kantoor van een minister en staatssecretaris. Hier werken veel mensen die de minister helpen om plannen te maken en deze plannen uit te voeren. De mensen die op een ministerie werken, heten ambtenaren.. Een minister kan daar hulp bij krijgen van een andere minister of van een of meer staatssecretarissen.
Voorbeeld: de minister van Onderwijs geeft leiding aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Hij of zij wordt geholpen door de minister voor Primair en Voortgezet onderwijs.
Ministerraad
De ministers vormen samen de ministerraadDe vergadering van alle ministers. De ministerraad vindt iedere vrijdag plaats.. De ministers vergaderen iedere vrijdag. Dan praten ze over nieuwe plannen. De minister-president zit deze vergaderingen voor. De staatssecretarissen zijn hierbij niet aanwezig.
De minister-president
De minister-president is eigenlijk gewoon een minister: de minister van Algemene Zaken. Maar hij heeft een bijzondere taak: hij zorgt voor eenheid in wat het kabinet doet en hij zit de vergaderingen van de ministerraad voor.
Kabinet Rutte IV:
Het kabinet Rutte-IV is op 10 januari 2022 aangetreden.
Op 7 juli 2023 viel het kabinet. Het kabinet is nu demissionairDemissionair betekent aftredend. Een demissionaire minister is bijvoorbeeld een minister die ontslag heeft gevraagd, maar die blijft werken totdat er een nieuwe minister is. Ook een heel kabinet kan demissionair zijn. Dat is altijd zo als er verkiezingen zijn geweest, maar de nieuwe regering nog niet is geïnstalleerd..
Dit zijn de ministers van het kabinet Rutte IV:
- Minister-President, Minister van Algemene Zaken: Mark Rutte
- Minister van Buitenlandse Zaken: Hanke Bruins Slot
- Minister van Justitie en Veiligheid: Dilan Yeṣilgöz-Zegerius
- Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: Hugo de Jonge
- Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap: Robbert Dijkgraaf
- Minister van Financiën, tevens viceminister-president: Sigrid Kaag
- Minister van Defensie: Kajsa Ollongren
- Minister van Infrastructuur en Waterstaat: Mark Harbers
- Minister van Economische Zaken en Klimaat: Micky Adriaansens
- Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, tevens viceminister-president: Karien van Gennip
- Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: Ernst Kuipers
- Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit: Piet Adema
- Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking: Geoffrey van Leeuwen
- Minister voor Rechtsbescherming: Franc Weerwind
- Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs: Mariëlle Paul
- Minister voor Klimaat en Energie: Rob Jetten
- Minister voor Natuur en Stikstof: Christianne van der Wal-Zeggelink
- Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, tevens viceminister-president: Carola Schouten
- Minister voor Langdurig Zorg en Sport: Conny Helder
De staatssecretarissen
Een staatssecretarisIemand die lid is van kabinet en binnen een ministerie de minister helpt met alle plannen. De staatssecretaris is verantwoordelijk voor het beleid van een deel van het ministerie en kan daarover, net als de minister, door de Kamers ter verantwoording geroepen worden. helpt een minister bij de politieke leiding van een ministerie. Hij of zij is verantwoordelijk voor een specifiek beleidsterrein, de minister blijft eindverantwoordelijk. Een staatssecretaris treedt namens de minister op als de minister dat nodig vindt.
Niet op elk ministerie is er een staatssecretaris. En soms is er nog een extra minister. Dit hangt vooral af van de zwaarte van een ministerie. Het ministerie van Justitie en Veiligheid is bijvoorbeeld zo groot dat daar twee ministers en één staatssecretaris voor zijn, terwijl het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties alleen één minister heeft.
De staatssecretarissen van het kabinet Rutte IV
Op dit moment zitten in het Kabinet-Rutte IV de volgende staatssecretarissen:
- Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid: Eric van der Burg
- Staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering: Alexandra van Huffelen
- Staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdienst: Marnix van Rij
- Staatssecretaris Toeslagen en Douane: Aukje de Vries
- Staatssecretaris van Defensie: Christophe van der Maat
- Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat: Vivianne Heijnen
- Staatssecretaris Mijnbouw: Hans Vijlbrief
- Staatssecretaris Cultuur en Media: Steven van Weyenberg
- Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: Maarten van Ooijen
De koning
Vroeger was een koning echt de baas van de regering. Maar in 1848 veranderde de GrondwetIn de grondwet staan de grondrechten, zoals vrijheid van meningsuiting en het recht op privacy. In de Grondwet staan ook regels over het bestuur van het land, bijvoorbeeld over de Koning, de regering, de Eerste en Tweede Kamer, de wetgeving, de rechtspraak, het bestuur van provincies en gemeenten, het heffen van belasting en de verhoudingen met andere landen. en sindsdien is dat niet meer zo.
Nu is koning Willem-Alexander officieel nog wel het hoofd van de regering, maar is hij niet de baas. Dat betekent niet dat hij niet belangrijk is. Iedere wetEen wetsvoorstel dat is aangenomen door de Tweede Kamer en daarna door de Eerste Kamer en dat vervolgens door de koning en zijn minister is ondertekend, is een wet. Een wet wordt in het Staatsblad gepubliceerd. Een wet bevat regels waar iedereen voor wie die wet bedoeld is zich aan moet houden. wordt door een minister én ook altijd door koning Willem-Alexander ondertekend. Op PrinsjesdagDe derde dinsdag in september. Op deze dag leest de Koning de troonrede voor. Het is het begin van het politieke jaar. spreekt hij de troonredeDe toespraak van koning Willem-Alexander op Prinsjesdag. Hierin staan de plannen van de regering voor het komende jaar. uit.
