VerkiezingenDe manier waarop mensen in een gemeente, provincie of land via stemming iemand kiezen om hen te vertegenwoordigen. zijn altijd spannend: elke partij wil graag de grootste worden. Hoe werken die verkiezingen precies? En hoe zorg je dat ze eerlijk verlopen?
Naar de stembus
Nederlanders gaan naar de stembus om hun volksvertegenwoordigers te kiezen: de Kamerleden. Alle Nederlanders van 18 jaar of ouder mogen stemmenBij een verkiezing of een vergadering je stem uitbrengen. De Eerste en Tweede Kamer kunnen bijvoorbeeld ‘voor’ of ‘tegen’ een wetsvoorstel stemmen. Burgers kunnen bij verkiezingen voor de Tweede Kamer stemmen op een partij en kandidaat van hun keuze.. Ze stemmen op iemand van een bepaalde partij, die over allerlei onderwerpen hetzelfde denkt als zijzelf en van wie zij de plannen het beste vinden.
Eén keer in de vier jaar kiezen ze de leden van de Tweede Kamer.
Eerlijke verkiezingen
Verkiezingen zijn altijd spannend: elke partij wil graag de grootste worden. Maar het gaat wel om het bestuur van het land. Daarom is het belangrijk dat niemand vals speelt! Om de verkiezingen eerlijk te laten verlopen, staat er in de GrondwetIn de grondwet staan de grondrechten, zoals vrijheid van meningsuiting en het recht op privacy. In de Grondwet staan ook regels over het bestuur van het land, bijvoorbeeld over de Koning, de regering, de Eerste en Tweede Kamer, de wetgeving, de rechtspraak, het bestuur van provincies en gemeenten, het heffen van belasting en de verhoudingen met andere landen. (artikel 53): ‘De verkiezingen
worden gehouden bij geheime stemming’.
Meer weten? Bekijk het filmpje Hoe werken eerlijke verkiezingen?
Of bekijk het filmpje Democratische verkiezingen versus schijnverkiezingen (1.38 minuten)
Eerste Kamerverkiezingen
Met een tussenstap
De leden van de Eerste Kamer worden indirect gekozen door het Nederlandse volk. Indirect betekent via een tussenstap.
Het begint met de verkiezingen voor de Provinciale StatenDe volksvertegenwoordiging van een provincie. De Provinciale Staten worden ook wel de Staten genoemd.
Het volk, Nederlanders van 18 jaar en ouder, kiest de leden van de Provinciale StatenDe volksvertegenwoordiging van een provincie. De Staten worden ook wel de Provinciale Staten genoemd. (het bestuur van de provincie).
… en daarna de verkiezing van de Eerste Kamer
De leden van Provinciale Staten kiezen de Eerste KamerledenEen Eerste Kamerlid is één van de 75 mensen die door de Provinciale Staten zijn gekozen om het Nederlandse volk te vertegenwoordigen in de Eerste Kamer..
Wisseling Kamerleden
De nieuwe Eerste Kamerleden leggen de eedEen plechtige toezegging om iets te doen of niet te doen, waarbij de hulp van God wordt gevraagd. Nieuwe Kamerleden leggen een belofte (niet godsdienstig) of eed (wel godsdienstig) af dat ze hun werk als Kamerlid op een eerlijke manier zullen vervullen. Een nieuw Kamerlid mag zelf beslissen of hij of zij de eed of de belofte wil afleggen. De tekst van de belofte en de eed staat in de wet. Ook bij de inhuldiging van een nieuwe Koning(in) legt een Kamerlid een eed of belofte af, maar deze heeft een wat andere tekst. of de belofteEen plechtige toezegging om iets te doen of niet te doen. Nieuwe Kamerleden leggen een belofte (niet godsdienstig) of eed (wel godsdienstig) af dat ze hun werk als Kamerlid op een eerlijke manier zullen vervullen. Een nieuw Kamerlid mag zelf beslissen of hij of zij de eed of de belofte wil afleggen. De tekst van de belofte en de eed staat in de wet. Ook bij de inhuldiging van een nieuwe Koning(in) legt een Kamerlid een eed of belofte af, maar deze heeft een wat andere tekst. af.
Tweede Kamerverkiezingen
18 jaar en ouder
Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer mogen alle Nederlanders van 18 jaar en ouder naar het stembureau. Daar kiezen zij een persoon of partij van wie zij vinden dat die hen het beste kan vertegenwoordigen in de Tweede Kamer. De verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn minimaal één keer in de 4 jaar. Het komt ook voor dat het kabinetHet gehele team van alle ministers en staatssecretarissen. de 4 jaar niet vol maakt en zijn ontslag aanbiedt aan de koningIn een koninkrijk zoals Nederland is de Koning het staatshoofd. Iemand wordt koning door erfopvolging: het oudste kind van de koning(in) wordt meestal de volgende koning(in). De Koning wordt dus niet gekozen door het volk. Sinds 30 april 2013 is Koning Willem-Alexander het staatshoofd van Nederland. Landen die geen koninkrijk zijn, noem je meestal een republiek en die hebben dan vaak een president als staatshoofd.. Dan komen er eerder verkiezingen.
Na de verkiezingen
Na de verkiezingen leggen de Tweede Kamerleden de eed of de belofte af.
Op zoek naar een coalitieDit zijn de Kamerleden van de politieke partijen die samen het kabinet vormen.
Tijdens de kabinetsformatieDe kabinetsformatie is de manier waarop, meestal na Tweede Kamerverkiezingen, een nieuw kabinet wordt samengesteld. Dit wordt ook wel gewoon ‘de formatie’ genoemd. wordt bekeken welke partijen samen willen werken en een kabinet vormen.
Nieuw kabinet
Nadat een kabinet is gevormd, moeten de politieke partijen laten zien of ze waar kunnen maken wat ze beloofd hebben tijdens de campagne.
Meer weten?
Lees meer over de verkiezingen.