De GrondwetIn de grondwet staan de grondrechten, zoals vrijheid van meningsuiting en het recht op privacy. In de Grondwet staan ook regels over het bestuur van het land, bijvoorbeeld over de Koning, de regering, de Eerste en Tweede Kamer, de wetgeving, de rechtspraak, het bestuur van provincies en gemeenten, het heffen van belasting en de verhoudingen met andere landen. is de basiswet van Nederland. Hier zijn alle andere wetten van afgeleid. In de grondwet staan ook grondrechten. Maar hoe is die grondwet gemaakt?
Grondwet
De Grondwet is de basiswet van Nederland. Hier zijn alle andere wetten van afgeleid. In de Grondwet staan de belangrijkste regels voor het bestuur van ons land. Bijvoorbeeld dat het volk invloed heeft op het bestuur en dat de wetten pas gelden als de volksvertegenwoordiging hiermee ingestemd heeft. Omdat de Grondwet zo’n belangrijke wetEen wetsvoorstel dat is aangenomen door de Tweede Kamer en daarna door de Eerste Kamer en dat vervolgens door de koning en zijn minister is ondertekend, is een wet. Een wet wordt in het Staatsblad gepubliceerd. Een wet bevat regels waar iedereen voor wie die wet bedoeld is zich aan moet houden. is, kun je de Grondwet niet zomaar veranderen. De Eerste en de Tweede Kamer moeten allebei twee keer stemmenBij een verkiezing of een vergadering je stem uitbrengen. De Eerste en Tweede Kamer kunnen bijvoorbeeld ‘voor’ of ‘tegen’ een wetsvoorstel stemmen. Burgers kunnen bij verkiezingen voor de Tweede Kamer stemmen op een partij en kandidaat van hun keuze. voordat de Grondwet veranderd kan worden. Tussen de eerste en de tweede ronde zijn er verkiezingenDe manier waarop mensen in een gemeente, provincie of land via stemming iemand kiezen om hen te vertegenwoordigen.. In de tweede ronde is een gewone meerderheid niet genoeg: twee derde van de Kamerleden moet dan voor de wijziging stemmen.
Grondrechten
In de Grondwet staat ook wat de grondrechten zijn van de Nederlandse burgers.
Bijvoorbeeld artikel 1 van de Grondwet: ‘Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.’
Grondwet van Thorbecke
In 1840 kwam koningIn een koninkrijk zoals Nederland is de Koning het staatshoofd. Iemand wordt koning door erfopvolging: het oudste kind van de koning(in) wordt meestal de volgende koning(in). De Koning wordt dus niet gekozen door het volk. Sinds 30 april 2013 is Koning Willem-Alexander het staatshoofd van Nederland. Landen die geen koninkrijk zijn, noem je meestal een republiek en die hebben dan vaak een president als staatshoofd. Willem II aan de macht. De mensen wilden in die tijd dat het volk mee mocht beslissen. Een Tweede KamerlidIemand die gekozen is om het Nederlandse volk te vertegenwoordigen in de Eerste of Tweede Kamer., Thorbecke, vond ook dat de koning te veel macht had. Hij stelde voor om de Grondwet flink te veranderen. De koning wilde er eerst niets van weten. Maar hij merkte dat veel mensen in het land de Grondwet wilden veranderen. In andere landen braken er zelfs opstanden uit, omdat mensen het niet langer pikten. De koning koos toen eieren voor zijn geld. Hij liet Thorbecke een nieuwe grondwet schrijven.
In deze Grondwet van 1848 stonden een paar belangrijke veranderingen:
- De leden van de Tweede Kamer werden niet meer indirect gekozen door de Provinciale StatenDe volksvertegenwoordiging van een provincie. De Provinciale Staten worden ook wel de Staten genoemd., maar rechtstreeks door het volk.
- De Eerste Kamer werd niet langer door de koning benoemd. Voortaan werden de leden indirect gekozen, door de Provinciale StatenDe volksvertegenwoordiging van een provincie. De Staten worden ook wel de Provinciale Staten genoemd..
- De Tweede Kamer kreeg het recht van amendementEen voorstel van één of meer Tweede Kamerleden om een onderdeel van een wetsvoorstel te veranderen., het recht van interpellatieEen debat in de Eerste of Tweede Kamer waarin vragen worden gesteld aan een minister of staatssecretaris over een onderwerp dat nog niet op de agenda van de Kamer stond. en het recht van enquête.
Ook daarna is de Grondwet veranderd.
Een paar voorbeelden van veranderingen van de Grondwet
- 1887: uitbreiding van het aantal leden van de Tweede Kamer van 86 naar 100 en bij de Eerste Kamer van 39 naar 50 leden
- 1917: invoering mannenkiesrecht. Alle mannen van 23 jaar en ouder mogen stemmen voor de Eerste en Tweede Kamer. Vrouwen mogen zich verkiesbaar stellen.
- 1922: invoering van de evenredige vertegenwoordigingIn een stelsel van evenredige vertegenwoordiging krijgt een partij die 10 procent van de stemmen heeft behaald ook ongeveer 10 procent van de zetels. bij de verkiezing van de Eerste Kamer
- 1922: vastlegging van actief (en daarmee algemeen) kiesrecht voor vrouwen
- 1956: uitbreiding van het aantal leden van de Tweede Kamer van 100 naar 150 leden en bij de Eerste Kamer van 50 naar 75.
- 1963: verlaging van de minimumleeftijd om Kamerlid te worden van 30 jaar naar 25 jaar
- 1963: verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd van 23 naar 21 jaar
- 1972: verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd van 21 naar 18 jaar
- 1983: nieuwe grondrechten toegevoegd, zoals bescherming tegen discriminatie (Artikel 1)
- 1983: de Eerste Kamer wordt voortaan voor 4 jaar gekozen in plaats van voor 6 jaar
Lees meer over de geschiedenis van de democratie.